Factcheck: ‘Gemeente Zaanstad heeft een van de grootste schulden per inwoner’

Zaandam: eens een mistroostige industriestad net boven Amsterdam, nu een plek met een eigen identiteit én een eigen toeristenstroom. Al heeft dat wel het nodige mogen kosten: volgens De Groene Amsterdammer is de gemeente Zaanstad – waar Zaandam in ligt – ‘een van de gemeenten met de allerhoogste schuld per inwoner’. Klopt dat?

Het Amsterdamse weekblad maakt ook melding van de totale schuld van de gemeente Zaanstad: die zou meer dan een half miljard euro bedragen. Dit kunnen we controleren aan de hand van cijfers van de Vereniging van Nederlandse gemeenten. Eind 2012 maakte die organisatie een inventarisatie van de schulden bij Nederlandse gemeenten.

Flink wat schuld

De gemeente Zaanstad – waar naast Zaandam ook  Assendelft, Krommenie, Wormerveer, Westzaan, Zaandijk en Koog aan de Zaan deel van uitmaken – had vijf jaar geleden een schuld van 3.675 euro per inwoner. Op 1 januari 2013 telde de gemeente 149.625 inwoners, dus de totale schuld bedroeg bij benadering 550 miljoen euro. De claim van De Groene over de hoogte van de schuld van Zaandam en co is dus correct.

Toch een middenmoter

Maar heeft Zaanstad daarmee ook een van de grootste gemeentelijke schulden per inwoner? Nee, want daar valt de gemeente Zaanstad slechts in de middenmoot. Maar liefst 40 gemeenten hadden op 31 december 2012 een grotere schuld dan Zaandstad. Natuurlijk is het misleidend om kleine gemeenten als Ameland en Schiermonnikoog op één hoop te gooien met plaatsen waar een middelgrote stad als Zaandam ligt. Maar kijk je naar gemeenten van vergelijkbare grootte in 2013 – zoals Amersfoort (149.660 inwoners), Arnhem (149.825), Haarlem (153.090) en Nijmegen (166.380) ­– dan nog valt Zaandam wel degelijk buiten de boot van hoogste Nederlandse gemeentelijke schulden.

Conclusie

Daarbij zijn de schulden van Amsterdam (4.755 euro * 799.442 inwoners = ca. 3,8 miljard euro) en Rotterdam (3.813 euro * 616.295 inwoners = ca. 2,35 miljard euro) vele malen hoger dan die van Zaandam en omstreken. Daarom beoordelen we de claim van De Groene Amsterdammer als onwaar.